Dušikovi oksidi (NOx) su hemijske veze dušika (N) i kisika (O). Zbirni naziv NOx obuhvata uglavnom hemijske veze dušikovog monooksida (NO) i dušikovog dioksida (NO2). Oni reaguju sa vodenom parom izduvnih gasova odnosno zraka u nitritnu kiselinu (HNO2) i dušičnu kiselinu (HNO3). Zadnja važi za jednog od glavnih uzročnika kiselosti tla i time izumiranja šuma.
Razlikuju se tri različita procesa nastanka NOx.
Promptni - NOx, označava se još kao proces primarnog nastajanja NOx,. Nastaje sagorjevanjem dušika sa slobodnim kisikom u reakcionoj zoni plamena.
Gorivo-NOx nastaje prilikom sagorjevanja uglja i nafte reakcijom organskog, u gorivu vezanog dušika, sa kisikom koji se nalazi u vazduhu pri temperaturi većoj od 1000°C. Zemni plin ne sadrži organski vezani dušik.
Termički - NOx je od posebnog znacenja, jer se na njegovo nastajanje može kroz konstruktivne mjere na kotlu i gorioniku uticati. Razlozi za stvaranje termičkog NOx su visoke koncentracije kisika u plamenu, kao i vrijeme zadržavanja sagorjelih gasova pri temperaturi većoj od 1200°C. Mjere za redukciju stvaranja NOx su hlađenje plamena i kratko vrijeme reakcije. |
